Alette Ducro over leidinggeven: ‘Goed leiderschap begint bij zelfkennis’

Alette Ducro is een deskundige HR-professional. Ze bekleedde verschillende sleutelposities bij bedrijven als Randstad, Deloitte, BDO International, PiCompany. Momenteel werkt ze als HRD-adviseur bij Oost NL en houdt ze zich bezig met thema’s als leiderschapsontwikkeling, duurzame inzetbaarheid en mensgericht organisatiebeleid. “Je kunt pas richting geven aan anderen als je weet waar je zelf staat.” 

In de afgelopen 41 jaar werkte Alette in diverse leidinggevende business posities. Ze ontwikkelde en gaf onder andere leiderschaps-trainingen en werkte veel in het buitenland. Haar carrière leerde haar dat goed leidinggeven situationeel bepaald is. Zo werkte ze jaren geleden een tijd in Atlanta, wat een totaal andere ervaring was dan ze tot dan toe in Nederland meemaakte. “Ik moest echt even schakelen. In Nederland krijg je vragen als: ‘Waarom moet ik dat doen?’ en willen mensen graag uitleg. Maar in Amerika ben je gewoon de baas, punt uit.

Besloot je naar rechts te gaan, dan ging iedereen zonder commentaar mee. Dat is ergens heel fijn natuurlijk, maar als je er niet was, dan gebeurde er ook niks. Want zonder leider leken de mensen stuurloos. Onder andere die ervaring maakte mij er heel bewust van dat leidinggeven contextafhankelijk is en dat wat je bij de ene organisatie goed kunt, niet per se betekent dat dit overal lukt.”

Oost NL

Inmiddels werkt Alette met veel plezier bij Oost NL als strategisch HRD-adviseur. “Wij houden ons bezig met innovaties die maatschappelijke impact maken. Oost NL is een ROM: een regionale ontwikkelingsmaatschappij. In opdracht van provincies Gelderland en Overijssel en het Ministerie van Economische Zaken, investeren we in start-ups en scale-ups om de arbeidsmarkt en economie te versterken.”

De afgelopen jaren is er veel geïnnoveerd, volgens Alette. “Huizen bouwen van duurzaam hout, het sneller opsporen van kanker, gras geschikt maken voor menselijke consumptie als onderdeel van de eiwittransitie, of het gebruik van sensoren van insecten om voedingsingrediënten te verbeteren. Om zo maar een aantal initiatieven te noemen.”

Als HRD-adviseur heeft Alette twee rollen: ze houdt zich bezig met personeel- en organisatieontwikkeling, maar maakt ook deel uit van het investeringsteam. “Voordat we investeren in bedrijven, kijken we onder andere naar de financiële cijfers. Ik doe analyses van managementteams en geef advies.”

Wat maakt iemand een goede leider?

Met haar jarenlange ervaring in HR weet Alette inmiddels goed te definiëren wanneer iemand een goede leider is, al is dat wel afhankelijk van de context. “Als leider van een start-up heb je andere kwaliteiten nodig dan als leider van een grote corporate. Bij een start-up stel je eerst een businessplan op, definieer je de markt en zit je er vaak met eigen geld in. Je bouwt alles vanaf 0 op en er is nog niks geregeld. Bij een corporate is er al een staf, veel omzet en minder persoonlijk risico. Dat vraagt om een andere manier van leidinggeven.”

“Maar wat altijd in elke context geldt: een goede leider is een schaap met vijf poten. Hij of zij is mensgericht en weet hoe je een organisatie gezond houdt. Het is belangrijk dat je kennis hebt van de markt, trends en ontwikkelingen om te kunnen bepalen en onderbouwen waar je naartoe wilt. Een goede leider is een visionair met een duidelijke stip op de horizon.”

Daarnaast is een goede leider volgens Alette in staat om de juiste mensen om zich heen te verzamelen en een gemotiveerd team te bouwen. “Je inspireert en helpt medewerkers zich op een menselijke manier te ontwikkelen. Je kunt nog zo’n goede visie en strategie hebben, maar je moet ook in staat zijn om de vertaling te maken naar de operatie.”

En misschien wel het belangrijkste: “Een goede leider weet waar zijn of haar tekortkomingen liggen. Je kunt pas richting geven aan anderen als je weet waar je zelf staat. Wat kun je goed en wat kun je minder goed? Wie zoek je erbij die complementair is aan jou? Leiderschap begint bij oprechte interesse in mensen. Een goede samenwerking is altijd een wisselwerking tussen werkgever en medewerker, binnen de context van het bedrijf.”

Duurzame inzetbaarheid

Een begrip dat veel wordt benoemd binnen HR, maar wat houdt het eigenlijk precies in? Alette: “Duurzame inzetbaarheid is een breed begrip. Het komt terug in meerdere aspecten: vitaliteit en gezondheid, maar ook de vraag waar iemand het best tot zijn of haar recht komt. Hoe kan iemand zijn of haar talenten optimaal benutten?”

“Stel: ik neem je aan voor een marketingfunctie. Dan wordt alleen je marketingtalent aangesproken, terwijl je misschien ook andere dingen kunt. Maar als je dat niet vertelt, dan weet ik dat niet. En als je geen andere werkervaring hebt dan marketing, wordt er vaak niet verder gezocht. Maar als we langer praten, ontdek ik bijvoorbeeld dat je in je vrije tijd workshops geeft, of dat je aanvoerder van je hockeyteam bent en over uitstekende leidinggevende kwaliteiten beschikt. Met die kennis zou ik je ook kunnen betrekken bij de business development-tak, terwijl ik dat eerder nooit bedacht zou hebben.”

Vitaliteit op de werkvloer

Als bedrijf is het belangrijk een omgeving te faciliteren waarin medewerkers zoveel mogelijk van hun talenten kunnen benutten. “Kun je je talenten ten volle laten zien en inzetten, dan doe je je werk met veel meer plezier en blijf je langer productief. Dat is wat mij betreft ook een groot onderdeel van duurzame inzetbaarheid.

Volgens Alette zijn mensen die het naar hun zin hebben op het werk vaak gezonder en gelukkiger. “Vitaal zijn en lekker in je vel zitten liggen dicht bij elkaar, al kan vitaliteit ook gaan over iemand uitdagen en prikkelen. Dat is zeer belangrijk, want als je onder je niveau werkt, loop je het risico op een bore-out. Dat is het tegenovergestelde van een burn-out, waarbij je overprikkeld raakt. En dat is minstens zo vervelend.”

Wanneer grijp je in?

“Bij ons is iedere medewerker verantwoordelijk voor zijn of haar eigen loopbaan. Maar een goede leidinggevende ziet het als iemand niet goed in zijn of haar vel zit. Hoe is de output van iemands werk? Hoe gedraagt iemand zich? Loopt diegene met hangende schouders of juist rechtop en zelfverzekerd? Heeft iemand meerdere dagen wallen onder de ogen of komt diegene juist super opgewekt aan? Het is aan de leidinggevende om te signaleren wat er speelt en in te grijpen wanneer iets niet goed lijkt te gaan.”

“Zelf ben ik van een generatie waarin het niet gebruikelijk was om je persoonlijke problemen mee naar kantoor te nemen,” zegt Alette, die blij is dat dit tegenwoordig anders is. “Oost NL heeft als werkgever oog voor de mens. Wij zijn ervan overtuigd dat balans belangrijk is. Zegt een alleenstaande moeder dat haar kind ziek thuis zit, dan mag ze gerust wat later beginnen. Dat is menselijk.”

Het belang van slaap

Net als vele andere HR-professionals weet Alette hoe cruciaal een goede nachtrust is voor vitaliteit op de werkvloer. “Ik volgde een workshop bij Floris en vond dat fantastisch. Eén van de vragen die me nog lang zal bijblijven: ‘Is slaap zonde van je tijd of een voorwaarde voor succes?’ Ik ben ervan overtuigd dat goed slapen een voorwaarde is voor succes.”

“Het is heel belangrijk dat mensen goed slapen. Slaap je niet goed, dan raakt je lichaam uit balans. Misschien denk je dat je met een slaappilletje de nacht wel even doorkomt, maar dat is op den duur slecht voor je lijf. En niet alleen voor je lijf. Goed slapen is ook belangrijk voor je hoofd. Je kunt beter denken, kijken en luisteren. Simpelweg functioneren al je zintuigen beter. Daar heeft iedereen baat bij.”